Jacob Burckhardt - De cultuur der Renaissance in Italië [deel II]

Beschrijving boek

Naar de oorspronkelijke uitgave van 'Die Kultur der Renaissance in Italien' [1860].

De Italiaan van de renaissancetijd is er op uitgegaan om de wereld te veroveren; niet zoals zijn Romeinse voorouders als militair en kolonisator, maar als een mens aan wie de wereld zichzelf toevertrouwt, voor wie zij haar schoonheid en haar diepten in ruimte en tijd openlegt. De mens heeft die wereld met gretigheid in bezit genomen en er zich behaaglijk geïnstalleerd. Hij heeft zijn huis met smaak gesierd en zijn tafel wèl aangericht, zijn gezellige omgang opgebouwd, zijn galante avonturen beleefd en er al zijn pronk en luister ten toon gespreid. Deze mens gevoelt zich zozeer in deze wereld thuis dat hij geneigd is zijn christelijk verleden te vergeten. Hij heeft er vaak zijn best voor gedaan weer Griek, epicureeër, heiden te zijn, al gelukt het hem nooit volkomen de erfenis van de middeleeuwen te verloochenen. Zo komt het geestelijk leven van de renaissance-mens tot het merkwaardige, soms bizarre mengsel van christelijke geloofsrestanten, Griekse voorlichting, heidense bijgelovigheid - en het doortrekt zelfs de Kerk, tot in de kring van de curie en tot op de zetel van Sint-Petrus. Er zullen enige generaties nodig zijn om de dampen die uit dit mengvat opstijgen, te doen optrekken; maar de grote geestelijke alchemie is begonnen en nog heden werkt de westerse mensheid aan de totstandkoming van het kristallisatieproces. Niets laat dit zo duidelijk zien als het slothoofdstuk van Burckhardts magistrale werk, waarin hij toont hoe de renaissance de eerste aanvang maakte met de problematiek waarmede wij heden nog intens te worstelen hebben.